સને ‘૮૭ની આસપાસની વાત છે. કાન્તિ ભટ્ટ અને શિલા ભટ્ટે ચિત્રલેખા માથી છુટા પડીને અભિયાન સાપ્તાહિક શરૂ કરેલુ, હુ આઠમા ધોરણમા ભણતો, સાબરકાંઠા ના ધનસૂરા ગામમાં, ને બક્ષી ની વાતાયન વાચવાની શરૂઆત..
થોડાજ સમય મા બક્ષી ના ધારદાર વિચારો, સિધી વાત, અને બિંદાસ શૈલી એ મારા વાંચન વિશ્ર્વ પર કબજો જમાવી લિધો..હુ મારા જેવાજ એક જિદ્દી માણસ ને વાંચતો હતો. સફર જારી રહી….
Flash Forward -I સને’ ૧૯૯૧, વિદ્યાનગર, ધોરણ બાર..વાતાયન વાંચવાનુ ચાલુ હતુ, અભિયાન ખરિદાય તો ઠિક નહીતર નાના બજાર ની મિસ્ત્રી ન્યુઝ એજન્સી મા ઉભા ઉભા વાતાયન તો વાંચીજ લેવાનુ..કયાક થી ખબર પડી કે B.V.M Auditorium મા ચંદ્વકાંત બક્ષીનુ પ્રવચન હતુ (ચંદ્વકાંત બક્ષી એ વખતના સ.પ.યુ ના વાઇસ ચાન્સેલર દિલાવર સિંહ જાડેજા ના મિત્ર હતા). હુ ને મારો મિત્ર ગૌરવ પટેલ બંન્ને મેથ્સના ટયુશન માં ગુલ્લી મારીને, B.V.M મા પહોચી ગયા, પ્રવચનની શરૂઆતમા, Sound system મા કઇક problem થયો, ને બક્ષીએ તેની લાક્ષણિક શૈલિમા “There is nothing like surprise in my life” જેવુ વિધાન કર્યુ..કુત્તી વાર્તા માટે જેના પર ફોઝદારી (criminal) કેસ થયો હોય, જે માણસ કલકત્તાના સોના-ગાછી ના રેડ-લાઇટ એરિઆ મા રહીને લખતો હોય, એ બક્ષીના temperament નો આજે સાક્ષાત અનુભવ થયો..સમગ્ર પ્રવચન દરમિયાન બક્ષી ના જલદ વિચારોએ અમારા ઘડતરની શરૂઆત કરી દિધી હતી. બારમા પછીગૌરવ Engg. મા ગયો ને હુ V.P.Science માં, પણ અમે બંન્ને એ કલાકો ના કલાકો ભાઇકાકા લાયબ્રેરી ના ગુજરાતી section મા બેસી ને બક્ષી ના લગભગ તમામ પુસ્તકો વાંચે રાખ્યા..વાતાયન વંચાતી રહી, પેરેલિસિસ, અાકાર, હુ સુરધનુ શાહ, જાતકકથા, અયનવ્રુત, અતિતવન, રોમા અને અસંખ્ય ટુંકી વાર્તાઓ, લિલી નસો મા પાનખર…શબ્દો ની સાથે નો પ્યાર હતો, હુ ડિબેટ મા પણ બક્ષીની અદાથી controversial બોલતો..રમણ બાડીયા ની ચા ની લારી પર શિયાળા ની ઢળતી સાંજો એ ગરમા ગરમ ચર્ચાઓ થતી..એક unofficial બક્ષી fan club શરૂ થઇ હતી..
એ માણસની વાતો મા જાદુ હતો, અમારા રેડિકલ મિજાજ ને suit થતી હતી એની ઘણી બધી વાતો, એનુ ગુજરાતી English, ઉર્દુ અને હિન્દી નુ મિશ્રણ હતુ, એની વાર્તા ના પાત્રો ડાર્ક હતા, બોલ્ડ હતા…ને અમારા sufferings સાથે રિલેટ કરિ શકાતા હતા. બસ એક નશો હતો, એક Trans મા રહેતા…
Flash Forward-II સને’ ૧૯૯૬ મે M.Sc પછી campus interview મા મળેલી Torrent Biotech ની નોકરી છોડી દિધી હતી, ને બેકારી ના નવા દિવસો હતા, ગૌરવ એના ફેમિલી બિઝનેસ મા સેટલ થવાની કોશિશ કરતો હતો, ને એક ધુંધળી સાંજે અમને બેતુકો વિચાર અવ્યો…ચાલો બક્ષી ને મળવા મુંબઇ જઇએ..ને રાતે સાડા અગિયારની ટ્ેન મા અમે મુંબઇ પહોચ્યા બીજા દિવસે સવારે…સંગમ, બંગાળ કેમિકલ્સ ની ઉપર, વર્લી..લુંગી પહેરેલા બક્ષી દરવાજો ખોલે છે..ને અમારી વાત સાંભળી ને પત્ની ને કહે છે કે આ છોકરાઓ આણંદ થી ખાસ મારી સાથે ચા પિવા અાવ્યા છે..તો ચા મુકો..બક્ષી સાથે ચા પિવા છેક મુંબઇ જવુ, અમારા passion ની શરૂઆત હતી..
એ દીવસે સાંજે આણંદ પાછા ફરતી વખતે બક્ષી ની આત્મકથા બક્ષીનામા વાંચવાની શરૂઆત કરી, થોડા સમય પેહલા USA ના Florence, South Carolina મા ગૌરવ પટેલના ઘેર એજ બક્ષીનામાની કોપી ફરિથી વાંચી…લગભગ ૧૭ વર્ષ પછી..સમય બદલાય ગયો, અમે સૌ મિત્રો દુનિયા ના જુદા જુદા ખૂણે ફેકાય ગયા (બક્ષી જેને ખાનાબદોસ કહેતા), પણ અમારી બક્ષીનામા માટેની મૂહોબત્ત હજી એવીજ પ્રબળ છે. કુત્તી વાર્તા વાંચવા માટે ચોપડીના પાના પણ ફાડ્યા હતા (Thanks Aasif Chaklashi..Sorry Bhaikaka Library) કે જેથી photocopy બિજા દોસ્તોને પણ આપી શકાય….
આજે એમ થાય છે કે Facebook ને Twitter ના જમાના મા બક્ષી જો જિવતા હોત તો.? ગુજરાતનો એકમાત્ર લેખક એવો હતો કે જે સુરેશ દલાલની સુંવાળી ગેંગ ને ગાળો આપી શકતો ખુલ્લેઆમ…બક્ષી વાંચકો માટે લખતો..ઇનામો માટે નહી…શ્રિકાંત શાહ આવા બિજા એક લેખક છે, એમના વિશે ફરી ક્યારેક…
હજી પણ મારા લખાણો ને અભિગમ પર બક્ષીનો ઉંડો પ્રભાવ છે..Boxing ring નો નિયમ અમારા સૌ મિત્રોના જીવન મા વણાય ગયો છે..બક્ષીનામા દરેક યુવાને વાંચવી જોઇએ એમ કહુ તો અયોગ્ય નહી ગણાય…
આમિન…..
ભાઈ,
આ એક જ માણસ ખરેખર ગુજરાતી સાહિત્ય જગતમાં ભડ હતો.આજે તો બધા નામી અનામી સાહિત્યકારો મોરારીબાપુના બારોટો બની ચુક્યા છે.હું પણ એમની વાતાયાન વાચતો.રીયલ બ્રેવ સાહિત્યકાર!!!
yes very true…thanks keep reading
વિદ્યાનગરની ભાઈકાકા લાઈબ્રેરીમાં આપણો ભેટો ભલે ન થયો હોય આપણે બ્લોગ પર મળતા રહીશું. હું 1991થી 1995માં BVMમાં હતો. ….
Hey Thanks Pancham…
yes a part of me wants to learn CHHAND but part of me refuse to learn anything and let the words flow naturally…will see who wins…
પાર્થ ભાઈ, સરસ પોસ્ટ, બક્ષીજીના વાંચેલા પુસ્તકોની ફરી યાદ આવી ગયી, શ્રી શ્રીકાંત શાહ વિષે ના આપના લેખ નો ઇન્તેઝાર રેહશે !
Thanks…
thanks!
મને અમરેલીમાં એક મિત્ર તરફથી બક્ષીને વાંચવાની સલાહ મળેલી. ચાલ જોઈએ તો ખરા એમ વિચારીને એક ચોપડી હાથમાં લીધી… ને પછી તો બક્ષી સિવાય જાણે બીજું કશું ખપે નહીં!
વડોદરામાં બે વખત મળ્યા. ભેટ્યા.
બહુ જ મજાનો લેખ .